Alicja w Krainie Czarów autorstwa Lewisa Carrolla to powieść niezwykła. Do dzisiaj fascynuje i jest badana przez naukowców wielu różnych dziedzin humanistyki. Historia ta stała się źródłem wielu koncepcji i teorii filozoficznych oraz psychologicznych. Rzadko zdarza się dzieło o tak wielowątkowej i wielopoziomowej treści, dlatego też warto przyjrzeć jej motywom literackim w Alicji w Krainie Czarów.
Spis treści
Motyw podróży
To jeden z najsłynniejszych i najstarszych motywów literackich, który swój początek ma jeszcze w starożytnych eposach Homera. Alicja ryzykuje i wyrusza w nieznane za namową obcego Białego Królika. Trafia do zupełnie nieznanego jej świata. Poznaje jego reguły, które są zupełnie niekompatybilne ze wszystkim, czego nauczyła się o świecie do tej pory. To sprawia, że dziewczynka musi zmienić swoje podejście, coś zrozumieć, czegoś się nauczyć, dojrzeć. Podjąć pewne decyzje. Podróż w sensie dosłownym, staje się również podróżą wgłąb siebie, który człowieka uczy i zmienia.
Motyw władzy
Władczynią Krainy Czarów jest Królowa Kier, która jest królową autorytarną i bezwzględną. Liczy się dla niej tylko utrzymanie i powiększanie swojej władzy, a nie dobro poddanych. Rządzi przy pomocy strachu i systemu surowych kar, które jednak nie są wykonywane, co stanowi o iluzoryczności jej mocy. Okazuje się tylko kartą do gry, tonącą w swoich obsesjach i kompleksach, przez które jednak udało jej się zdominować całą krainę. To motyw szczególnie eksploatowany przez twórców XX wieku.
Motyw dzieciństwa
Alicja ma zaledwie siedem lat. Być może dlatego w ogóle trafia do Krainy Czarów. Ktoś starszy nie uwierzyły w jej istnienie, albo nie zdecydowałby się na jej odwiedzenie. Alicja patrzy na świat z dziecięcej perspektywy, życie jest dla niej proste, zerojedynkowe, dziewczynka na wszystko ma odpowiedź. Jednak wizyta w Krainie Czarów sprawia, że jej światopogląd zaczyna chwiać się w posadach, ponieważ reguły, które zna z domu, nie działają w obcym miejscu. W pewien sposób jest to więc koniec dzieciństwa Alicji.
Motyw szaleństwa
Kraina Czarów wydaje się być zamieszkana przez same istoty, które doświadczają różnego rodzaju zaburzeń i w różnym stopniu są obłąkane. Narcyzm, chorobliwa żądza władzy czy brak kontaktu z rzeczywistością to tylko niektóre z nich. Alicja nie potrafi odnaleźć się w takich warunkach, nie jest zresztą w Krainie mile widziana właśnie przez swoją „normalność”. Tylko bowiem istoty w pewien sposób szalone były w stanie żyć w takim miejscu. Można się przy okazji tego motywu dopatrywać różnych interpretacji dzieła Lewisa, np. analizy współczesnych mu społeczeństw i ustrojów.
Motyw snu
Całej powieści Lewisa Carrolla i całej wizycie Alicji w Krainie Czarów towarzyszy bardzo specyficzny, oniryczny właśnie, klimat i nastrój. Pomijając już fakt, że całą przygoda ostatecznie okazała się snem, to jednak warto zwrócić uwagę na wszystkie elementy, które mogły na to wcześniej wskazywać. Czy bowiem Kraina Czarów nie kojarzy się właśnie z sennymi marzeniami, w których najczęściej znajdujemy się w przestrzeni, w której nie obowiązują zasady i prawa znane nam i respektowane na jawie? Oniryczny jest również sposób opisu akcji i wydarzeń w powieści. Czytelnik ma wrażenie „płynięcia” przez kolejne przygody wraz z bohaterką. Przygody, które mogłyby być osobnymi epizodami i właściwie tylko przez przypadek łączą się w spójną fabułę.