Kot Dziwak to jedna z epizodycznych postaci powieści pt. Alicja w Krainie Czarów autorstwa Lewisa Carrolla. Jest to – jak na kota przystało – postać podążająca własnymi ścieżkami, nie zwracająca uwagi na zdanie innych, skupiana wyłącznie na własnych sprawach i własnej drodze.
Charakterystyka Kota z Cheshire
Kot Dziwak jest swoistym outsiderem w Krainie Czarów, dlatego jest w stanie wprowadzić Alicję w panujące w niej prawa i reguły we w miarę obiektywny sposób. Wydaje się być postacią spokojną,opanowaną i racjonalną, potrafiącą chłodno spojrzeć na cały chaos i groteskowe szaleństwo panujące w Krainie Czarów. On sam jednak obstaje przy zdaniu, że jest równie szalony, co inni.
Kot Dziwak nie zwraca uwagi na to, co dzieje się dookoła niego. Można powiedzieć, że wynosi się trochę ponad szalone przyziemności Krainy Czarów. Nie przejmuje się za bardzo Królową Kier, przed którą drżą inne postaci, ponieważ potrafi uciec jej i jej wyrokom. Ewidentnie stara się zachować dystans wobec innych bohaterów, jest ostrożny, chłodny, spokojny i przewidujący. Ceni sobie własną wolność i niezależność, rozmawia z kim chce i kiedy chce, czyli niezbyt często. Jest inteligentny i umie dostosować się do otaczającego go świata, chociaż robi to na własnych warunkach. W powieści Carrolla występuje rzadko, jednak jest bardzo istotną, wyróżniającą się z tłumu szaleńców postacią.
To właśnie Kot Dziwak wprowadza Alicję do Krainy Czarów, przy czym przewiduje od razu, że dziewczynce nie będzie łatwo się w niej odnaleźć, ponieważ jest przyzwyczajona do szlacheckich manier oraz usługiwania jej. W Krainie Czarów panowały zaś zupełnie inne prawa. Kot Dziwak – jak się później okazuje – miał w tym względzie absolutną rację.
Kot Dziwak to postać wyjątkowa, nawet jak na opowieść o tak dziwnym miejscu jak Kraina Czarów. Symbolizuje on wszystkich tych ludzi, którzy wybierają życie na własną rękę, wbrew wszelkim panującym dookoła zasadom i prawom. Byle tylko w zgodzie ze sobą. Byle tylko nie nagiąć karku i nie dać się zmusić do życia w określony sposób. To postać pozytywna, do której da się zapałać zarówno sympatią, jak i antypatią. Jest niedookreślony, niejednoznaczny, nieuchwytny i trudny do zdefiniowania, co czyni go ciekawszym.