Stomil – charakterystyka

Autor: Grzegorz Paczkowski

Stomil to jeden z głównych bohaterów Tanga Sławomira Mrożka. To ojciec głównego bohatera, Artura, przy okazji symbol młodzieżowego buntu, który jednak nie przemija wraz z wiekiem, przemieniając się w infantylną postawę życiową zbliżoną do anarchii. Sławomir Mrożek przy pomocy tej postaci pokazuje, że głową rodziny powinien być człowiek silny i mocno stąpający po ziemi, w przeciwnym zaś wypadku – rodzina taka nie ma szans na zdrowe i harmonijne funkcjonowanie w żadnej sferze. 

Charakterystyka Stomila

Stomil jest mężczyzną w średnim wieku, ojcem Artura i mężem Eleonory. Charakteryzują duże gabaryty oraz tęga sylwetka. Jest człowiekiem bardzo niezadbanym. Przeważnie jest potargany, nieogolony. Nie dba o ubiór, najlepiej czuje się w starej piżamie. Jego wygląd zmienia się w trzecim akcie dramatu, lecz tylko na chwilę, w dodatku Stomil męczy się w eleganckim ubraniu i niecierpliwie czeka na chwilę, kiedy będzie mógł go zrzucić. 

Stomil w młodości był awangardowym artystą, którego głównym celem było przełamywanie tradycjonalistycznych barier, granic społecznych, konwenansów i tematów tabu. Całe swoje życie i cały intelekt poświęcił na popychanie do przodu sztuki, co zresztą mu się nie za bardzo udało. Jednak poza, która pasowała do młodego zbuntowanego artysty, przylgnęła do niego również w wieku dojrzałym, co tworzyło żenujący dysonans. Jego poglądy odpowiadały Eleonorze, jego małżonce. Wraz z nią od wielu lat przełamywał społeczne normy obyczajowe, pokoleniowe i seksualne (nie przeszkadza mu, że żona go zdradza z Edkiem). Uwielbia eksperymenty, nie tylko te artystyczne. Sprowadza do domu Edka, który ma symbolizować naturę, dzikość i pierwotne siły witalne. 

W wypowiadanych frazesach artystycznych Stomil jest dużo odważniejszy, niż w codziennym życiu. Przeciwstawienie się wszystkim zasadom społecznym sprawia, że mężczyzna nie musi mieć żadnych przekonań, niczego nie musi bronić, opowiadać się po żądnej ze stron, jest nijaki. Jego jedynym postulatem jest brak jakichkolwiek postulatów. Kiedy przychodzi do działania, jest niezdecydowany, tchórzliwy, słaby. W gruncie rzeczy jest oportunistą, który nie potrafi się sprzeciwić czemuś, co naprawdę uważa za złe. Gdy w domu rolę przywódcy przyjmuje brutalny Edek, Stomil się podporządkowuje. 

Stomil symbolizuje postęp intelektualny i emocjonalny, który niepoddany żadnemu rozumowemu rozważaniu, zamienia się w chaos pojęć i prowadzi do anarchii. Potrzeba sprzeciwu i młodzieńczego buntu, zamiast być epizodem życiowym, stała się dla mężczyzny zasadą życia, czyniąc go słabym i łatwym do złamania przez kogoś o silniejszej osobowości. Jego eksperymenty artystyczne nie prowadzą do niczego, są niezrozumiałe, nawet jemu samemu trudno jest je wytłumaczyć. Jak się okazuje Stomil nie jest wcale buntownikiem, lecz człowiekiem, który beztrosko ignoruje zasady wtedy, kiedy mu się na to pozwala. Podporządkowuje się jednak zawsze w momencie, kiedy staje w obliczu realnego zagrożenia. 

Dodaj komentarz