Strepsjades – charakterystyka

Autor: Grzegorz Paczkowski

Strepsjades jest głównym bohaterem komedii Arystofanesa pt. Chmury. Jest reprezentantem społeczności starożytnych Aten, ojcem Fejdippdesa, wyrodnego syna, który wpędza go w długi przez zamiłowanie do wyścigów konnych. Długi te stają się zarzewiem fabuły dramatu Arystofanesa. 

Poznajemy Strepsjadesa w momencie, kiedy znajduje się w stanie głębokiego niepokoju i złości. Jego syn, Fejdippides, pozaciągał na jego konto pożyczki, które przegrał na wyścigach konnych. Ojca pochłania więc myślenie o tym, jak wymknąć się wierzycielom i uniknąć spłaty długów. Jest więc Strepsjades człowiekiem niezbyt uczciwym, zamiast zastanawiać się nad tym, jak zapracować na spłatę długów lub jak ją odroczyć, stara się wynaleźć sposób na zdjęcie z siebie odpowiedzialności.

Główny bohater Chmur jest również niezbyt inteligentny, co okazuje się bardzo szybko po rozpoczęciu nauk w szkole Sokratesa, pod okiem mistrza. Nie jest on bowiem w stanie zrozumieć najprostszych nawet abstrakcyjnych pojęć. Docierają do niego jedynie rzeczy przyziemne, oczywiste, materialne. Jego umysł nie jest zbyt wyrafinowany – jedyne rozwiązanie swojego problemu, na jakie sam potrafi wpaść to samobójstwo. Koniec końców zostaje wyrzucony ze szkoły filozofa. Kiedy jednak Fejdippides kończy nauki w marzycielni, ojciec sam nabiera się na manipulację – chwali „mądry” i uczony wygląd syna, mimo że ten jednoznacznie podupadł na zdrowiu i urodzie. Dzięki wykształceniu Fejdippidesa zyskuje pewność i arogancję, która pozwala mu pozbyć się wierzycieli nie płacąc im.

Kara za bezczelność zostaje jednak wymierzona bardzo szybko, a Strepsjades zostaje ugodzony swoją własną bronią – nie dość bowiem, że zostaje zwyczajnie pobity przez swojego wykształconego syna w czasie kłótni, to jeszcze sprawca upokarza go usiłując mu wytłumaczyć w filozoficzny sposób, że miał pełne prawo, by postąpić właśnie w ten sposób. Bezradny Strepsjades przyznaje się do błędu przed chmurami, lecz wówczas wychodzi na jaw kolejna manipulacja, w jaką dał się wprowadzić Sokratesowi, chmury bowiem nie są samoistnym bytem, lecz właśnie emanacją greckich bogów, których Strepsjades wcześniej się wyparł. Bohater ten jest intelektualnie ograniczony, ułomny. Szuka w życiu najłatwiejszych i najbardziej prymitywnych rozwiązań, nie będąc świadomym, że sięganie po takie środki zawsze obraca się przeciwko sięgającemu. Strepsjades przez swoje braki w wykształceniu intelektualnym jest szalenie łatwym obiektem do manipulowania – manipulują nim w zasadzie wszyscy bohaterowie dramatu Arystofanesa. 

Dodaj komentarz