Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Bolesław Prus był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury pozytywistycznej. To na przykładzie między innymi jego dzieł, historycy ustalali później cechy dominujące w polskiej prozie pod koniec XIX wieku. Jedną z jego najsłynniejszych nowel jest Katarynka.
Z literatury, malarstwa czy kinematografii znamy wiele przedstawień ogólnego unicestwienia życia. Największe religie podtrzymują w nas wiarę, że świat który znamy niechybnie zmierza ku nie najprzyjemniejszemu końcowi. A co jeśli nasz świat, ba, nasz wszechświat już kiedyś otarł się o unicestwienie?
W kwestii myślenia o przyszłości i o przyszłych wynalazkach, często pojawia się wątpliwość (podsycana zresztą skutecznie przez popkulturę): czy maszyny, które stworzymy, w którymś momencie nie będą inteligentniejsze od nas i nie zbuntują się przeciwko nam? Stanisław Lem postanowił zadać pytanie idące nieco dalej: czy kiedy światem zawładną maszyny, będą buntowały się przeciwko sobie nawzajem?
W opowiadaniu Doradcy króla Hydropsa, Stanisław Lem nie po raz pierwszy snuje refleksje o tym, na ile stworzone przez człowieka, w pełni inteligentne maszyny, będą podobne do swoich twórców również pod względem ich, niekiedy wstydliwych, lecz niemożliwych do opanowania, wad i namiętności. Na przykład żądzy władzy i absurdu, do którego doprowadza ona wielu z nas.
Bajki robotów to tak naprawdę jedno wielkie Lemowskie pytanie o to czy ludzka kondycja psychiczna i moralna zmieni się, kiedy będziemy otoczeni przez maszyny i roboty? I czy roboty odziedziczą nasze negatywne cechy i namiętności? Na oba pytania autor zdaje się dawać nam gorzką odpowiedź.
Interpretowany utwór jest piętnastym wierszem umieszczonym w cyklu „Księga Ubogich”, wydanego przez Jana Kasprowicza w 1916 roku we Lwowie. Równie znany jest również pod incipitem „O Wierchu, Ty Wierchu Lodowy”. Liryk, podobnie jak pozostałe czterdzieści trzy umieszczone w zbiorze, według samego poety powstał podczas jego wypraw w Tatry. Ten okres w działalności artystycznej modernisty wyróżnia się jako ostatni, kiedy po okresie buntu i silnego wpływu dekadentyzmu i nietzscheanizmu przyjął filozofię chrześcijańską, głównie inspirował się franciszkanizmem.
Interpretowany wiersz jest czwartym utworem poetyckim z cyklu „W ciemności schodzi moja dusza” wydanego w 1912 roku. Nie posiada on tytułu, dlatego oznacza się go jak przyjęło się w poezji incipitem, czyli pierwszym wersem lub jego fragmentem (tutaj „O niezgłębiona duszy toni”). Jan Kasprowicz skupia się na istocie i naturze ludzkiej duszy, cały cykl porusza również inne problemy egzystencjalne, takie jak życie po śmierci czy wiara w Boga.
Interpretowany wiersz jest trzecim utworem z cyklu „W ciemności schodzi moja dusza” wydanego w 1912 roku. Jan Kasprowicz w sonecie o incipicie „Zazdroszczę nieraz tym, co w grobach leżą” ujawnia swoje przemyślenia dotyczące życia po śmierci. Utwór, jak i cały cykl, zawiera refleksje dotyczące dobra, zła, Boga i wiary. Wiersze powstały w momencie silnego załamania autora, stąd ich negatywny wydźwięk pełen goryczy, rozpaczy i nostalgii.
Wiersz o incipicie „Wierzyłem zawsze w światła moc” otwiera cykl jedenastu utworów Jana Kasprowicza „W ciemności schodzi moja dusza”. Został on opublikowany w 1912 roku. Autor w interpretowanym utworze opisuje swój stosunek do wiary i swoje przemiany w przekonaniach na jej temat. Zbiór uznaje się za początek polskiego nurtu symbolizmu.
Czy wraz z rozwojem technologii i powołaniem do życia sztucznej inteligencji doprowadzimy do tego, że maszyny przejmą nie tylko nasze dobre, lecz także te złe cechy, takie jak zawiść, zazdrość, łatwość w uleganiu nieuczciwości w dążeniu do celu? Czy roboty będą uciekały się do intryg i szalbierstw tak, jak zdarza się to od zawsze ludziom? I czy w ogóle mówienie o moralności maszyn ma jakikolwiek sens? Podobne pytania zadaje Stanisław Lem w opowiadaniu z cyklu Bajki robotów, pt. Wielkie Lanie.
Interpretowany wiersz jest drugim z opublikowanego w 1912 roku cyklu „W ciemności schodzi moja dusza”. Utwory zawarte w zbiorze nie mają tytułów, są określone numerami i incipitem, który jest tożsamy z nazwą całego cyklu. Jan Kasprowicz przedstawia w nim swoje przekonania na temat wiary, życia pozagrobowego i cierpienia. Porusza temat odwiecznej walki dobra ze złem, która odbywa się między Bogiem a Szatanem w każdym człowieku.
Niezależnie od tego w jakim momencie dziejów toczy się rozmowa na tematy futurologiczne, raczej nigdy głównym ich tematem nie jest to czy roboty będą w stanie oszaleć jeśli postawi się je w sytuacji ekstremalnej. Takiej, w której większość ludzi mogłaby stracić poczucie rzeczywistości. Kwestią tą postanowił zająć się Stanisław Lem w opowiadaniu Przyjaciel Automateusza.