Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Hymn Jana Kasprowicza pochodzi z cyklu „Salve Regina” wydanego w 1902 roku. Autor rozpoczął nim ostatni etap twórczości, kiedy pogodził się z życiem i Bogiem. „Hymn świętego Franciszka z Asyżu” można uznać za pewnego rodzaju rehabilitację za cykl „Ginącemu światu”, gdzie buntował się i bluźnił przeciw Stwórcy.
Interpretowany wiersz stanowi początek cyklu „Księga ubogich”. Zbiór Jana Kasprowicza został wydany w 1916 roku. Zawarte w nim utwory otwierają trzeci i zarazem ostatni etap jego twórczości, opierający się na postawie franciszkańskiej. Wyraża swój podziw wobec przyrody i jej piękna. Wszystkie zawarte w nim liryki (czterdzieści trzy) według relacji samego autora powstawały podczas wędrówek po Tatrach, które były mu wyjątkowo bliskie. Ze względu na to w tym okresie zamieszkał w Poroninie (dom na Harendzie). Otwierający cykl utwór „Witajcie kochane góry” jest doskonałym przykładem liryki tatrzańskiej.
„Bajki robotów” to zbiór opowiadań Stanisława Lema wydany w roku 1964. Na cykl składają się groteskowe utwory utrzymane w konwencji w futurystyczno-ludowej. „Bajka o maszynie cyfrowej co ze smokiem walczyła” opowiada o pojedynku pomiędzy maszyną cyfrową, królem Poleandrem, a stworzonym przez nich elektrosmokiem.
Sonet „Z chałupy XV” przedstawia tragiczny los biednej wieśniaczki. Jej historia nie jest odosobniona – ze względu na biedę opuszcza swoje pole. Tragizm społeczności chłopskiej to główny temat całego cyklu 40 utworów „Z chałupy” Jana Kasprowicza wydanych w 1887 roku. Problematyka ta była bliska młodopolskiemu poecie, ponieważ sam pochodził z rodziny wiejskiej z Kujaw.
Sonet „Z chałupy I” jest pierwszym z czterdziestu tworzących cykl „Z chałupy”. Jan Kasprowicz wydał go w 1887 roku. Autor porusza w utworach tematykę związaną ze wsią, ludowością, jak również skupia się na nierównościach społecznych dotykających mieszkających tam ludzi. Problematyka ta była mu bardzo bliska, ponieważ sam pochodził z małej miejscowości na Kujawach. Poświęcenie się problemom społeczności jest pierwszym okresem w twórczości poety.
Wiersz „Wiatr halny” Jana Kasprowicza przedstawia katastroficzny obraz górskiej przyrody. Zbiór utworów (głównie sonetów) „Z wichrów i hal, Z Tatr” zawiera kilka takich przedstawień krajobrazu tatrzańskiego. Motyw ten był popularny w epoce Młodej Polski, kiedy wielu artystów inspirowało się stylem tatrzańskim, który uznaje się za oddzielny nurt. Poza poetą, przedstawicielami tego prądu są m.in. Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Witkiewicz, ojciec Witkacego. Interpretowany utwór zdecydowanie należy do jednego z najpopularniejszych tatrzańskich wierszy Kasprowicza.
Do własnego wiersza to utwór wywodzący się ze zbioru Wystarczy, wydanego w roku 2012. Tomik został opublikowany po śmierci autorki – Wisławy Szymborskiej, która odeszła kilka miesięcy wcześniej. W historii literatury zapisała się jako najsłynniejsza polska współczesna poetka, wybitna eseistka oraz krytyczka i tłumaczka, której siła twórczości i niepowtarzalne spojrzenie na świat docenione zostały Nagrodą Nobla, przyznaną w 1996.
Hymn „Salome” Jana Kasprowicza to drugi utwór z cyklu „Ginącemu światu”, wydanego w 1902 roku. Nastrój wiersza wpisuje się w dekadencki charakter epoki, zapoczątkowany przez m.in. Artura Schopenhauera. Podobnie jak „Dies irae”, występują tu liczne aluzje biblijne, widoczne już w samym tytule.
Hymn Jana Kasprowicza „Dies Irae” to świetny przykład modernistycznego dekadentyzmu. Poeta w tym utworze doskonale wpisuje się w młodopolską modę na opisywanie smutku za pomocą ekspresji oraz symbolizmu. W obrazie końca świata zawiera przemyślenia na temat zepsucia społeczeństwa, tworząc liczne aluzje biblijne.
Tadeusz Borowski (1922-1951) był tragicznie zmarłym polskim pisarzem, który zajmował się zarówno poezją, prozą, jak i publicystyką. W swoich utworach opisywał dramatyczne przeżycia związane z pobytem w obozie koncentracyjnym, kryzys ideałów i zasad moralnych, jego wiersze miały charakter osobisty. W historii literatury zapisał się także jako autor poruszającej poezji miłosnej – jego dzieło Kim jesteś to wyznanie dojrzałej miłości wobec kobiety, z którą podmiot liryczny spędził wiele lat.
„Sonet 104” o incipicie „Pokoju mieć nie mogę” to kolejny z utworów opisujących cierpienie Francesco Petrarki związane z nieodwzajemnieniem miłości przez Laurę. Podmiot liryczny posługuje się licznymi metaforami, które mają na celu ułatwić mu wyrażenie uczuć. Na tle całego cyklu, smutek ukazany w wierszu jest dość nietypowy — większość skupia się na pięknie Laury i jej niezwykłości. W tym utworze poeta poświęca uwagę odczuwanym emocjom.
Interpretowany utwór „Sonet 133” Francesco Petrarki jest kolejnym z cyklu, w którym podmiot liryczny (utożsamiany z autorem) narzeka na swój los i przeżywa kryzys ze względu na nieodwzajemnione uczucie, którym darzy Laurę. Cierpienie doprowadza go do stanu wręcz agonii. Chciałby wyrwać się szponom miłości, jednak jest to nie możliwe, nad czym bardzo ubolewa.