Skąpiec Moliera ma kilka głównych wątków, które splatają się dzięki głównemu bohaterowi oraz jego wyjątkowo nieprzystosowanym do życia w większej grupie charakterze. Powoduje to wiele zarówno zabawnych, jak i budzących sprzeciw sytuacji. Dzieło Moliera mimo powierzchownej prostoty dotyczy wielu naprawdę istotnych spraw, z czego czasem czytelnik może nie zdawać sobie od początku sprawy. Dziś odbieramy Skąpca głównie jako dzieło komediowe, lecz w gruncie rzeczy jest to dramat dydaktyczny, który jest aktualny dzisiaj tak samo, jak aktualny był kilkaset lat temu, gdy został stworzony przez Moliera i wystawiony po raz pierwszy.
Spis treści
Wątek chciwości Harpagona
To zdecydowanie sztandarowy wątek dzieła Moliera. Główny bohater to chodzący antywzór jeśli chodzi o podejście do pieniądza. Jego obsesja na punkcie pieniędzy sprawia, że podejmuje szereg działać, które wprowadzają chaos do spokojnego życia jego rodziny oraz bliskich. Postanawia wydać córkę za mąż bez posagu, czym skaże ją na ośmieszenie w środowisku, z synem zaś – wyłącznie dla zarobku – konkuruje o rękę pięknej Marianny. Największym ciosem dla Harpagona okazuje się zaginięcie szkatuły, w której ukrył dużą część swojej fortuny. Ten wątek nie kończy się zbyt dobrze, ponieważ Harpagon w ogóle się nie zmienia – pod koniec fabuły dramatu jest dokładnie takim samym człowiekiem, jakim był na początku.
Wątek Kleanta i Marianny
Syn Harpagona jest człowiekiem bardzo ułożonym, przyzwyczajonym do szacunku wobec ojca i niesprzeciwiającym mu się na co dzień. Dochodzi w nim jednak do wewnętrznego buntu, kiedy okazuje się, że Harpagon przechodzi samego siebie i dla własnego zysku próbuje odebrać mu narzeczoną. Kleant wówczas okazuje się być nie tylko bardzo uczuciowym i niewstydzącym się wyrażania swoich emocji młodzieńcem, lecz także twardo stąpającym po ziemi mężczyzną, który potrafi wziąć sprawy w swoje ręce i stanąć w obronie własnego szczęścia.
Wątek Elizy i Walerego
Córka Harpagona ma przez niego zostać wydana za mąż bez posagu. Jest to dla niej podwójna krzywda, ponieważ kocha zupełnie kogoś innego, a brak posagu przy małżeństwie skazywał ją na ośmieszenie wśród szlachty i mieszczaństwa. Dziewczyna jednak jest przykładem na to, jak wielką krzywdę można wyrządzić człowiekowi wychowując go w patologicznym środowisku. Eliza nie jest bowiem w stanie przeciwstawić się ojcu, nawet, kiedy już wiadomo że ten nie cofnie się przed wyrządzeniem jej krzywdy. Sytuacja jest rozpaczliwa, ponieważ Eliza kocha Walerego, jednak ich uczucie wygrywa dopiero pod koniec dramatu.
Wątek Anzelma
Anzelm tak naprawdę nazywa się Tomasz d’Albrucci i jest arystokratą, który kiedyś stracił żonę i dwójkę dzieci w katastrofie morskiej. Ma fortunę i szuka żony, by nie spędzić starości samotnie. Decyduje się poślubić Elizę rezygnując z jej posagu, ponieważ wie, że w oczach Harpagona to przesądzi sprawę. Później jednak okazuje się, że jego dziećmi są własnie Walery oraz Marianna. Szlachcic rezygnuje ze ślubu z Elizą, by uszczęśliwić syna, a także godzi się na małżeństwo Marianny i Kleanta. Jest w stanie zrobić dla swoich cudownie odnalezionych dzieci dosłownie wszystko. To właśnie cecha, która odróżnia go ostatecznie od Harpagona.