Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Marcin PuzioOdprawa posłów greckich to paralela Rzeczpospolitej, która stała wtedy u progu kolejnej wojny z Rosją. W styczniu miał zebrać się sejm, którego celem było ustalenie wysokości podatku, który miał pokryć koszty ataku.
„Tren XIX (albo Sen)” zamyka cykl „Trenów” wydanych w 1580 roku. Jan Kochanowski podsumowuje w nim swoje cierpienie i odnajduje ukojenie w bólu. Podmiot liryczny godzi się całkowicie ze stratą i powraca do życia sprzed tragedii. Choć nie jest ono takie samo, chce przestrzegać swoich wcześniejszych wartości, takich jak stoicyzm czy pobożność.
„Tren XVIII” to przedostatni utwór cyklu Jana Kochanowskiego. Widać już całkowitą chęć powrotu do Boga, jest gotowy na zmianę swojego zrujnowanego po śmierci Urszulki światopoglądu i sposobu postrzegania rzeczywistości. Wiersz można uznać za wyjątkowy, ponieważ ukazuje osobistą rozmowę autora z Bogiem.
Interpretowany wiersz „Chełmoński” został napisany przez Jana Lechonia. Poeta opisuje w nim uczucia, które towarzyszą mu podczas emigracji. Tytułem nawiązuje do słynnego malarza Józefa Chełmońskiego, który pokazywał na swoich realistycznych obrazach życie polskich wsi. Przedstawia również sytuację liryczną podobną do krajobrazów z jego płócien.
Wiersz Jana Lechonia pod tytułem „Pieśń o Stefanie Starzyńskim” opisuje powojenną Warszawę. Została poświęcona Stefanu Starzyńskiemu, który był prezydentem stolicy oraz prowadził jej obronę podczas ofensywy niemieckiej na początku drugiej wojny światowej. Nie chciał się ewakuować i do końca bronił miasta. Ta silniejsza niż chęć ratowania życia miłość łączy prezydenta i autora. Poeta zwraca się do ukochanej stolicy, ponieważ był z nią związany od małego — tam się urodził i wychowywał.
Wiersz „Preludium” Jana Lechonia pochodzi z ostatniego wydanego za życia poety zbioru „Marmur i róża”. Opublikowano go w tomie „Poezje wybrane” w 1954 roku. Utwór jest dość nietypowy dla jego twórczości powojennej (tendencje te jednak widać już 30 lat wcześniej w tomiku „Srebrne i czarne” z 1924 roku), ponieważ jego puenta i płynąca z niej refleksja jest optymistyczna, afirmująca życie. Poeta pochwala zwyczajne, codzienne życie, które jest dla niego źródłem największego szczęścia.
Wiersz „Toast” pochodzi z tomiku „Srebrne i czarne”. Jan Lechoń wydał go w 1924 roku jako drugi zbiór utworów, ostatni powstały w dwudziestoleciu międzywojennym. Dotyka tematyki przemijania, obecnej w wielu wierszach poety z tego okresu. Melancholijny nastrój utworu wzmaga uczucie smutku związane z nieuchronnym upływaniem czasu.
Interpretowany utwór „Sprzeczka” pochodzi z nostalgicznego i pesymistycznego tomiku poety „Srebrne i czarne”, wydanego w 1924 roku. Był to ostatni zbiór wydany przez Jana Lechonia przed drugą wojną światową, przerwa była spowodowana głównie przez zły stan psychiczny autora, co widać było w jego wierszach z tego okresu. „Sprzeczka” wpisuje się w to założenie. Melancholijnie wspomina sprzeczkę, którą odbył z ukochaną osobą. Być może doprowadziła ona do ich rozstania, dlatego tak bardzo ją przeżywa.
Interpretowany wiersz Jana Lechonia znany pod incipitem „Na niebo wypływają białych chmurek żagle” pochodzi z tomiku „Srebrne i czarne”. Wydano go w 1924 roku, był więc ostatnim zbiorem opublikowanym przez poetę w dwudziestoleciu międzywojennym.
Wiersz „Nie-Boska komedia” napisany przez Jana Lechonia został wydany w zbiorze „Aria z kurantem”, którego publikacja miała miejsce w 1945 roku. Utwór stanowi odwołanie do romantycznego dramatu i biografii Zygmunta Krasińskiego nie tylko tytułem, ale i treścią. Pojawia się postać Hrabiego, głównego bohatera dramatu. U Lechonia świat cicho i powoli zbliża się do zagłady, czego nikt nie zauważa.