Klasycyzm renesansowy – główne cechy

Autor: Grzegorz Paczkowski

Renesans to epoka odrodzenia kulturalnego, artystycznego oraz naukowego, która nastąpiła po „ciemnych wiekach” średniowiecza. Nastąpił wówczas intelektualny zwrot ku osiągnięciom antyku – klasycznemu podejściu do architektury czy sztuki. Takie renesansowe nawiązanie zwykło się nazywać klasycyzmem. 

Klasycyzm renesansowy – definicja

Renesansowy klasycyzm wyrósł na kanwie osiągnięć antyku. Osiągnięć w kategoriach sztuki, architektury, ale także filozofii. Nurt ten stanowił pewne odwrócenie się od stylistyki średniowiecza, którego wszelkie dziedziny były skierowane ku Bogu. Budowano wielkie świątynie, dzieła literackie czy malarskie często nie były podpisywane, ponieważ tworzono je „ku większej chwale bożej”, a nie ku wzmożeniu sławy autorów. Średniowiecze było więc pozbawione różnorodności i szerszego spojrzenia na rzeczywistość. Renesans zmienił tę tendencję i próbował odnaleźć w każdej z powyższych dziedzin to, co najpiękniejsze i najważniejsze było jeszcze przed powstaniem chrześcijaństwa. 

Klasycyzm renesansowy –  cechy

W kategorii architektury renesans powrócił do dbałości o estetykę, formę, harmonię. Dużą rolę odgrywała tu starożytna symetria, równość proporcji oraz ogólny wygląd budowli, które miały nie tylko być funkcjonalne, lecz także po prostu piękne. W literaturze i sztuce powrócono do zainteresowania motywami przyrody i człowieka w niej umiejscowionego. Czerpano z antycznych gatunków literackich. Tematyka dzieł zaczęła dotyczyć nie tylko spraw podniosłych, lecz także bardzo przyziemnych, a nawet rubasznych.

Dawid Michał Anioł
Przykładem klasycyzmu renesansowego może być rzeźba Dawid, Michała Anioła, fot: Wikimedia Commons, domena publiczna

Filozofowie w centrum swoich zainteresowań postawili na powrót człowieka oraz sens jego istnienia, postrzegany niekoniecznie w kwestiach religijnych. Tworzono utwory biesiadne, a nawet erotyki. Twórczość ta pod względem formy również była harmonijna, dominowały wiersze stroficzne i toniczne. Nawiązywano również bardzo często do motywów mitologicznych, legendarnych, itd. Dyskutowano z filozofami starożytnymi, często kontynuując ich pracę. 

Dzieła malarskie przestały być jednowymiarowe, stosowano perspektywę, hołd oddano głębi wyrazu. Częste zaczęły być portrety. Malarze zajmowali się nie tylko uwiecznianiem ludzi samych w sobie, lecz także przeróżnych scen rodzajowych z ich życia, sielanek i scen rodzajowych. 

Ogólnie rzecz ujmując można powiedzieć, że klasycyzm renesansowy przywrócił sztuce szerokość perspektywy zainteresowań twórców. Ich obiektem stał się człowiek i jego życie, sprawy religijne stały się jedynie jego elementem. Powrócono do harmonijnych i symetrycznych kompozycji, jako do tych, które najlepiej wyrażają złoty środek istnienia. 

Zdjęcie główne: Narodziny Wenus, Sandro Botticelli

Dodaj komentarz