Poeta (Wesele) – charakterystyka

Autor: Grzegorz Paczkowski

Wiele postaci z  dramatu pt. Wesele Stanisława Wyspiańskiego to odwzorowania rzeczywistych ludzi ze środowiska krakowskiego przełomu XIX i XX wieku. Autor w realia wiejskiej zabawy weselnej przeniósł cały kalejdoskop postaci, które zaobserwował na rzeczywistym weselu, które natchnęło go do stworzenia dramatu. Jedna z postaci, Poeta, została zainspirowana jednym z najbardziej znanych pisarzy modernistycznych – Kazimierzem Przerwą-Tetmajerem. 

Charakterystyka Poety

Poeta jest typowym przedstawicielem środowiska artystycznego swojej epoki. Młoda Polska oraz twórczość artystów tego czasu naznaczona była dekadentyzmem, czyli nastrojem skrajnego pesymizmu, który przesycał wszystkie dziedziny życia. Jest więc Poeta dekadentem i jak na dekadenta przystało, zachowuje się w sposób nie pozostawiający wątpliwości co do stanu jego duszy. Mówi otwarcie o swoim ciągłym niepokoju, zubożeniu systemu wartości, czarnowidztwie związanym z końcem wieku oraz wszechogarniającej nudzie, która zniechęca do jakichkolwiek działań życiowych. Swoje artystyczne, poetyckie usposobienie podkreśla każdą wypowiedź okraszając literacką, metaforyczną osnową, stara się również w ten sposób zaimponować rozmówcom, jest nieco próżny. Z drugiej jednak strony widać po tym człowieku ogromną wrażliwość, która pozwala mu – jak każdemu artyście – dostrzegać urok tam, gdzie przeciętni ludzie nigdy by go nie zobaczyli. Jednak ceną za ową wrażliwość jest niestety podatność na melancholię, przygnębienie i emocjonalną niestabilność. 

Dekadenci szukali ucieczki od swojego przygnębienia i depresji w chwilowych, przyziemnych przyjemnościach życiowych, takich jak alkohol, opium czy przelotne romanse. Poeta i na tym polu nie odbiega od stereotypu. Spożywa alkohol oraz flirtuje z kilkoma kobietami. Na początku z Maryną, zwykłą wiejską dziewczyną, na której robi wrażenie obecność miastowego artysty. Ten jednak od razu uprzedza dziewczynę, że nie pragnie on związać się z nią na stałe, chodzi tylko o danie sobie chwilowej przyjemności. Później jednak Poeta zawiera jeszcze bardziej intrygującą znajomość, tym razem z Rachelą. Dziewczyna jest inteligentna, a w dodatku bardzo tajemnicza. Właśnie owa tajemniczość, ten pierwiastek metafizyki, robi na Poecie największe wrażenie i przyciąga go do Racheli. Dziewczyna jednak wie z kim ma do czynienia i podchodzi do flirtu równie powierzchownie, co mężczyzna do flirtu z Maryną. 

Mężczyzna ma jasno sprecyzowane poglądy i nie wstydzi się wypowiadać ich na głos. Nie przepada za chłopstwem, co mówi wprost w rozmowie z Czepcem. Nie rozumie również innych inteligentów, którzy ulegają swoistej fascynacji światem wiejskim i jej folklorem, a także urokiem ludzi, którzy w nim funkcjonują. Poeta chłopami wręcz gardzi, drwi z nich nawet w ich obecności. Wszystkie zjawiska, które widzi w Polsce jest w stanie nanieść na szerszą perspektywę całego świata – jest bowiem człowiekiem oczytanym, który ma ogromny bagaż różnego rodzaju podróży. Zależy mu zresztą na tym, by właśnie w ten sposób postrzegali go inni goście wesela. 

Poeta to postać niejednoznaczna, zawikłana, nieco zagubiona, widać w nim naprawdę duże rozdarcie pomiędzy głęboką wrażliwością i poszukiwaniem piękna oraz dobra w świecie, a dekadenckim nihilizmem, życiową inercją, apatią i przygnębieniem. Jest to człowiek, który wszystkie swoje siły intelektualne i emocjonalne oddał w ręce poezji, za co przyszło mu płacić ogromną cenę – cenę życia w ciągłym niepokoju i pesymizmie. Radzi sobie z tym w sposób mało dojrzały – pije alkohol oraz nawiązuje przelotne związki damsko-męskie – co tak naprawdę tylko pogłębia jego negatywny nastrój. Jest człowiekiem spragnionym metafizyki, o czym świadczy fascynacja tajemniczą Rachelą. W końcu doświadcza jej, kiedy ukazuje mu się Rycerz. Gorzkim finałem tej sceny jest fakt, że po uchyleniu przyłbicy, zbroja okazuje się pusta. Ma to symbolizować pustkę duchową ludzi w Młodej Polsce, która wstrzymuje naród Polski przed odzyskaniem niepodległości. 

Dodaj komentarz