Co sprawia, że człowiekowi łatwiej jest mierzyć się z życiowymi problemami? W pracy odwołaj się do: lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego – może to być również utwór poetycki oraz wybranych kontekstów.

Autor: Marta Grandke

Każdy człowiek w swoim życiu spotyka się z różnorodnymi trudnościami, problemami i cierpieniem. Nie da się tego uniknąć, zwłaszcza że wiele z takich sytuacji zależy od czynników, na które nie ma się wpływu. To, na co ma się jednak wpływ, to sposób, w jaki dana osoba radzi sobie w takich chwilach. Każdy ma bowiem swoje sposoby, dzięki którym staje się to łatwiejsze. Można to zaobserwować także w literaturze, a mianowicie w takich dziełach jak „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej, „Potop” Henryka Sienkiewicza, „Dżuma” Alberta Camusa oraz „Proszę państwa do gazu” Tadeusza Borowskiego.

„Nad Niemnem” to przede wszystkim opowieść o codziennych, społecznych problemach, które rozgrywają się na tle większej tragedii narodowej, jaką była klęska powstania styczniowego. Orzeszkowa przedstawia tu zarówno problemy jednostki, jak i społeczności. Jednostką tą jest między innymi Marta Korczyńska, która żyje u swoich bogatych krewnych. Z powodu dumy i nierówności społecznych odrzuciła narzeczonego pochodzącego z chłopstwa, Anzelma Bohatyrowicza. Bała się bowiem degradacji społecznej i ciężkiej pracy. Ostatecznie jednak spędziła życie na usługiwaniu rodzinie Korczyńskich. Marta radzi sobie z trudnościami i ciężkim położeniem właśnie dzięki ciężkiej pracy i obowiązkowości. Skupia się na swoich zadaniach, które wypełnia jak najlepiej, stara się nie myśleć o utraconych szansach i młodości, która bezpowrotnie minęła. Praca jest zatem dla Marty sposobem na radzenie sobie z tym, co w życiu trudne i niesprawiedliwe. Zrozumiała też życiową lekcję, jaką zesłał jej los. Orzeszkowa pokazuje też, w jaki sposób społeczność radzi sobie ze zbiorową traumą klęski powstania styczniowego. Pielęgnowana jest zatem pamięć o jego uczestnikach, w okolicy jest też zbiorowa mogiła, którą odwiedzają bohaterowie. Walczący w powstaniu są silnie idealizowani przez tych, którzy byli im bliscy, inni jednak nie chcą pamiętać o tym wydarzeniu.

„Potop” to dzieło Henryka Sienkiewicza, którego akcja rozgrywa się w trakcie potopu szwedzkiego. Główny bohater to Andrzej Kmicic, szlachcic-hulaka, który jest bardzo porywczy, impulsywny i gwałtowny, często problemy rozwiązuje agresją. Wszystko to doprowadza go do sytuacji, w której Kmicic stoi po stronie zdrajców kraju, a jego narzeczona nie chce go znać. W tej trudnej sytuacji Kmicicowi pomógł przede wszystkim jego upór, zawziętość i patriotyzm, który się w nim obudził. Miał mocne postanowienie zmiany, co symbolizowało nawet przyjęcie nowego imienia, pana Babinicza, i dążył w tym kierunku. Dzięki temu Kmicic zasłynął jako prawdziwy patriota, uratował króla i odkupił wszystkie swoje winy. Przekonał także do siebie ukochaną. W trudnych chwilach Kmicic się nie załamał, lecz powziął poważne postanowienie zmiany, a ono przeprowadziło go przez kolejne trudności.

„Dżuma” to opis sytuacji granicznej, jaką była epidemia tytułowej choroby w Oranie. Camus zobrazował w swoim dziele różne postawy, jakie jego bohaterowie przyjęli w tym trudnym czasie. Przykładowo doktor Rieux poświęcił wszystkie swe siły ratowaniu chorych i szukaniu lekarstwa, co pomogło mu przetrwać trudny okres zarazy, a z kolei ojciec Paneloux szukał oparcia w wierze, aż wreszcie śmierć dziecka nadszarpnęła jego pewnością, że choroba to kara za grzechy. Musiał zatem ponownie przemyśleć swoje podejście do epidemii. Z kolei dla Cottarda dżuma była wybawieniem od odpowiedzialności za przestępstwa, które popełnił wcześniej, i praktycznie cieszył się jej nadejściem.

Proszę państwa do gazu” Borowskiego to kolejny tekst o sytuacji granicznej, tym razem pobycie w obozie koncentracyjnym. Bohater i zarazem narrator opisuje codzienne życie w miejscu, w którym śmierć i cierpienie spotykają każdego. W jego przypadku radzenie sobie z trudnościami polega na zmianie świadomości i postawy, na zaakceptowaniu losu i dostosowaniu się do warunków obozowych, w których dobro i moralność schodzą zdecydowanie na dalszy plan. Nie da się tam bowiem funkcjonować, gdy myśli się jak człowiek wolny.

Sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w życiu są zatem naprawdę różne, co pokazuje choćby zajrzenie do kilku znanych dzieł z historii literatury. Pokazuje to też, jak ogromną zdolność do przystosowania się miewa człowiek.

Dodaj komentarz