Motyw zbrodni oraz kary za ową zbrodnię to motyw bardzo często i chętnie wykorzystywany przez literatów różnych epok. Na temat ten wypowiadali się zarówno Sofokles, Szekspir, jak i Sławomir Mrożek. Tematu nie uniknął również jeden z najwybitniejszych polskich wieszczów romantycznych – Juliusz Słowacki, który w Balladynie jasno udowodnił, że nie istnieje na świecie wina, za którą nie byłoby kary. Nawet jeśli kara ta miałaby zostać wymierzona poza ludzką jurysdykcją.
Główna bohaterka dramatu Słowackiego to młoda i piękna dziewczyna, która ze względu na swoją urodę jest próżna i leniwa. Nie pomaga w gospodarstwie, które spoczywa na barkach starej matki i dobrotliwej pracowitej siostry, Aliny. Balladyna jest arogancka i stawia wyłącznie na rozrywki, które ograniczają się do wiejskich romansów. Nie odnajduje się w wiejskiej biedzie i pragnie wyzwolenia. Szansa na takowe pojawia się, gdy do gospodarstwa przyjeżdża książę Kirkor, którego wóz popsuł się nieopodal. Zakochuje się on w dwóch siostrach i jedną z nich chce pojąć za żon, dlatego wysyła je do lasu i każe rywalizować w zbieraniu malin.
Balladyna widzi w tym zajściu szansę na odmianę swojego losu, dlatego też nie może znieść, że bardziej pracowita od niej Alina zbiera więcej malin. Przeczuwając porażkę i nie mogąc się z nią pogodzić zabija siostrę i odbiera jej łup. Po powrocie kłamie, że siostra uciekła, a sama zostaje żoną Kirkora. Zbrodnia jednak pociąga za sobą kolejne zbrodnie, a Balladyna staje się zawodową zabójczynią i intrygantką. Dochodzi do najwyższego zaszczytu w państwie, lecz jej zadufanie jest większe niż wyrzuty sumienia i zdrowy rozsądek. W porywie poczucia władzy trzykrotnie wydaje wyrok śmierci za czyny, których ona sama była winna. Jako że nie było nikogo, kto mógłby wykonać jej proces, a tym bardziej ją ukarać, Balladyna zostaje śmiertelnie porażona przez piorun. Jest to metafizyczne danie do zrozumienia czytelnikowi, że nad ludźmi czuwa pewna wyższa siła, która zawsze upomni się o sprawiedliwość na ziemi.
Najsłynniejszym chyba dziełem traktującym o sprawiedliwości jest Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego. Ta powieść psychologiczna opowiada o losach ubogiego studenta prawa, którego bieda popycha na skraj załamania nerwowego. W celach rabunkowych morduje on starą lichwiarkę oraz jej krewną, ponieważ twierdzi, że jest człowiekiem stojącym w ludzkiej hierarchii wyżej od nich. Bardzo szybko okazuje się, że założenia Raskolnikowa były błędne, a wyrzuty sumienia wpędzają go w manię prześladowczą oraz początki obłędu.
