Przysłowie mówi, że każda akcja wywołuje jakąś reakcję. Dokładnie tak jest ze wszystkimi naszymi aktywnościami w życiu. Każdy nasz czyn wiąże się z konsekwencjami, od nas zależy czy będą to konsekwencje pozytywne, czy negatywne. Wielokrotnie dawali tego przykłady różnorodni bohaterowie literaccy, co postaram się udowodnić przy pomocy dwóch słynnych powieści – Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego oraz Potopu Henryka Sienkiewicza.
Najbardziej znanym przykładem ponoszenia konsekwencji za własne czyny w literaturze jest chyba Rodion Raskolnikow, główny bohater powieści Fiodora Dostojewskiego, pt. Zbrodnia i kara. To młody student, który w wyniku ogromnych problemów finansowych popada w załamanie psychiczne. W połączeniu z osobliwą filozofią życiową Rodiona, pcha go ona do morderstwa starej lichwiarki, którą również ograbia. Niestety jego własny umysł go zawodzi, a wyrzuty sumienia okazują się nie do wytrzymania. Ostatecznie Raskolnikow popada w chorobę nerwową i manię prześladowczą. Udaje mu się wyjść na prostą dzięki miłości prostytutki Sonii. Dziewczyna zakochuje się w nim bezgranicznie i nakłania go do przyznania się do winy i poddania się karze. Raskolnikow tak czyni. Zostaje skazany na długie lata pracy na Syberii, jednak oczyszcza swoje sumienie, a także uzyskuje miłość i oddanie ukochanej kobiety.
Andrzej Kmicic, główny bohater drugiej części trylogii autorstwa Henryka Sienkiewicza, pt. Potop, był typowym polskim warchołem, czyi szlachcicem skłonnym bo awantur oraz hulanek. Był bardzo impulsywny i znany ze swej porywczości, przez co go szanowano. Porywczość ta dała o sobie znać, kiedy Kmicic spalił wieś Wołmontowycze w akcie zemsty za zamordowanie jego przyjaciół. Później ze względu na brak rozwagi dał się omotać Księciu Radziwiłłowi i został wplątany w zdradę ojczyzny. Stracił przez to miłość ukochanej Oleńki Billewiczówny. Musiał ponieść konsekwencje tych czynów. Został wyklęty przez społeczność szlachecką i samą Oleńkę. W powszechnej opinii był zdrajcą Rzeczpospolitej. W końcu zrozumiał, że się nim posłużono i postanowił wziąć odpowiedzialność za swoje czyny, odpokutować. Zmienił tożsamość i z całych sił zaczął walczyć ze Szwedami, wziął bohaterski udział w obronie Jasnej Góry i w ochronie samego króla. Koniec końców został zrehabilitowany przez władcę, odzyskał szacunek wśród szlachty, a co najważniejsze – miłość Oleńki Billewiczówny.