Ojciec Goriot jako powieść realistyczna – elementy realizmu w powieści

Autor: Grzegorz Paczkowski

Powieść realistyczna zaczęła w Europie święcić triumfy w okolicach połowy XIX wieku, a jednym z największych jej mistrzów był francuski pisarz Honore de Balzac, autor choćby Ojca Goriot. 

Realizm w powieści dziewiętnastowiecznej polegał przede wszystkim na przedstawianiu świata w sposób jak najbliższy rzeczywistości. Bez ocen, wartościowania (na plus bądź minus) ludzkich czynów czy sytuacji. Postacie z takich powieści nie są bohaterami, lecz ludźmi „z krwi i kości”, których każdy z nas mógłby spotkać na ulicy. Mają wady i zalety, kierują się ambicjami, ulegają namiętnościom i pokusom. Ich życie mogłoby być biografią zwykłego człowieka. Fabuła w powieści realistycznej biegnie chronologicznie i rządzi nią przyczynowo-skutkowość. Ważną rolę odgrywa to, w jakim społeczeństwie obracają się nasi bohaterowie, z jakich pochodzą domów i klas społecznych. Ważne są ich obyczaje i nawyki. Dokładnie przedstawiane są warunki, w jakich żyją, z dużym naciskiem na wygląd miejscowości i miast. 

Wszystkie te cechy można odnaleźć w Ojcu Goriot Honore de Balzaca. Powieść ta bowiem opisuje życie zwykłych ludzi w Paryżu w latach 20. XIX wieku, zarówno pochodzących z niższych sfer, z mieszczaństwa, jak i z arystokracji. Głównym bohaterem jest Eugeniusz de Rastignac, ubogi student, który próbuje dostać się na salony. To jego oczami widzimy Paryż tamtych czasów, a także innych ludzi. Bogaczy staczających się na dno czy ubogich, którzy dostają się na szczyt. Rastigniaciem jak i innymi bohaterami rządzą bardzo zwykłe namiętności, chęć bogactwa i władzy miłość, pożądanie, pragnienie akceptacji i szczęścia.

Sam Paryż nie jest miejscem wyidealizowanym, jak w powieściach poprzedniej epoki. Jest miastem jak każde inne, równie pięknym z jednej strony i równie szkaradnym z drugiej. Błoto na ulicach leży przed pałacami, które sąsiadują z pensjonatami dla ubogich. Poszczególne warstwy społeczne nie przenikają się i nie współpracują, wszędzie wyczuwalna jest wzajemna niechęć i pogarda. Pojedynczy ludzie w całym tym chaosie próbują odnaleźć szczęście, a niekiedy cierpią jak każdy z nas. 

Ojciec Goriot Honore de Balzaca to idealny przykład powieści realistycznej, ponieważ jego fabuła mogła się wydarzyć naprawdę. Podobne wydarzenia i historie zresztą dzieją się cały czas obok nas niezależnie od czasów, w których przychodzi nam akurat żyć. 

Dodaj komentarz