Lalka to powieść, w której aż skrzy się od różnorodności bohaterów. Właśnie dlatego nazywamy ją powieścią panoramiczną – prezentuje ona bowiem szeroki przekrój przez wszystkie warstwy społeczne, jakie istniały w Warszawie, w drugiej połowie XIX wieku. Każda z postaci posiada ponadto cechy zupełnie indywidualne, co w konsekwencji tworzy naprawdę barwny kalejdoskop postaci i charakterów.
Spis treści
Stanisław Wokulski
Główny bohater powieści. Człowiek przed pięćdziesiątym rokiem życia, kupiec, który dzięki własnemu uporowi i ciężkiej pracy dorobił się majątku. Brał udział w powstaniu styczniowym, za co był zesłany na Syberię. Później był dostawcą na wojnie rosyjsko-tureckiej, gdzie dorobił się fortuny w celu zaimponowania Izabeli Łęckiej, w której był zakochany. Po powrocie do kraju, Wokulski usilnie stara się zdobyć serce ukochanej, co jednak doprowadza go do rozpaczy. W Wokulskim ścierają się ideały dwóch przeciwstawnych epok, romantyzmu i pozytywizmu, co jest przyczyną jego ostatecznego niepowodzenia.
Ignacy Rzecki
Subiekt w sklepie Wokulskiego i jego wieloletni przyjaciel. Jest przedstawicielem pokolenia romantyków, na ideały których nie ma już miejsca w nowej pozytywistycznej rzeczywistości. Rzecki jest człowiekiem samotnym, w pewien sposób zwichniętym. Oprócz pracy i przyjaźni z Wokulskim nie ma w życiu nic, dlatego pogrąża się we wspomnieniach swojej walecznej młodości, idealizuje poświęcenie własnego pokolenia i wciąż wierzy, że potomek Napoleona przywróci niepodległość Polsce.
Izabela Łęcka
Dwudziestoparoletnia arystokratka, obiekt gorącej miłości Wokulskiego. Izabela Łęcka jest rozpieszczoną dziewczyną, wychowaną w luksusie i zbytku. Charakteryzuje się nieprzeciętną urodą, ale jest zarozumiała, interesowna, wyrachowana i zakochana w samej sobie, a innych ludzi postrzega tylko przez pryzmat zasobności ich portfela i szlachetności rodowodu. Gardzi uczuciami Wokulskiego jako człowieka z niższej warstwy społecznej, bawi się jego uczuciami i upokarza go, mimo że to dzięki jego pieniądzom jej rodzina unika bankructwa.
Julian Ochocki
Krewny Izabeli Łęckiej, arystokrata o drastycznie innym podejściu do życia. Nie dba o majątek i szlacheckie godności. Jest wynalazcą pragnącym swoją pracą przynieść korzyść całej ludzkości. Nauka jest jego pasją. Julian Ochocki jest człowiekiem ambitnym, rozpiera go energia i chęć działania. Niemożność pełnego realizowania swojej pasji popycha go do stanów pesymizmu.
Tomasz Łęcki
Ojciec Izabeli. Człowiek o dumnej postawie i pańskim wyglądzie. W duszy jest jednak człowiekiem niedojrzałym, naiwnym i nieodpowiedzialnym. Tomasz przetracił cały majątek rodzinny, co poskutkowało degradacją społeczną jego nazwiska. Przez całe życie nie skalał swoich rąk uczciwą pracą. Czerpie kolejne zapomogi od Wokulskiego, jednocześnie gardząc nim jako człowiekiem niżej urodzonym. Z trzeciej strony przez swoją kompletną ignorancję pozwala mu sobą manipulować i uzależnia się od niego.
Kazimierz Starski
Kuzyn Łęckich. Młody arystokrata, który zbankrutował na skutek lekkomyślnego życia ponad stan. Mitoman, snob i kobieciarz prezentujący roszczeniowe podejście dożycia. Starski nie zna prawdziwego życia, na nic w życiu nie zapracował samodzielnie. Ratunku dla swoich finansów upatruje w utrzymaniu dużego spadku. Kiedy plan nie idzie po jego myśli, jest w ciężkim szoku.
Prezesowa Zasławska
Arystokratka starszego pokolenia. Jest przeciwwagą dla magnatów zakochanych we własnych nazwiskach i trwoniących majątki na przyjemności. Zasławska jest inteligentną kobietą, świadomą swojej roli w społeczeństwie. Działa na rzecz biednych ludzi, bezdomnych i chorych, a także dzieci. Lubi Wokulskiego, ponieważ w młodości łączyło ją uczucie z jego stryjem.
Helena Stawska
Mieszkanka kamienicy Wokulskiego. Po tym, jak jej mąż musiał uchodzić z kraju wskutek niesłusznego oskarżenia o morderstwo, sama musi zarobić na utrzymanie swoje, swojej córki i starej matki. Stawska jest przedsiębiorcza, silna i wytrzymała. Trudy życiowe jej nie załamują, jest w stanie wytrzymać każdą opresję. Jest niezależna i odpowiedzialna.
Doktor Michał Szuman
Lekarz, przedstawiciel społeczności żydowskiej. Przyjaciel Wokulskiego. Prywatny majątek pozwala mu na wykonywanie zawodu za darmo. Szuman prowadzi własne badania antropologiczne. Jest człowiekiem pozytywizmu, ponadto jest cynikiem i twardo stąpa po ziemi, co objawia się m.in. w krytycznym (a więc racjonalnym) podejściu do zakochania Wokulskiego.
Baronowa Krzeszowska
Starsza kobieta, zubożała arystokratka sfrustrowana własną sytuacją życiową, niskim statusem majątkowym oraz śmiercią córeczki. Własne zgorzknienie próbuje wyładowywać na innych.
Baron Krzeszowski
Zubożały arystokrata, człowiek lekkomyślny i przyzwyczajony do rozpustnego trybu życia, pasjonat wyścigów konnych. Mąż Krzeszowskiej, z którą jednak żyje w separacji. Zostaje oszpecony w pojedynku z Wokulskim.
Pani Meliton
Starsza kobieta, bogato doświadczona pod względem damsko-męskim. Zajmuje się swataniem, na czym zarabia niemałe pieniądze. Pomaga również Wokulskiemu zbliżyć się do rodziny Łęckich. Jest wyrachowana i cyniczna, wyleczyła się z naiwności, zna życie i stara się dostosować je pod własne wymagania.
Szlangbaum
Przyjaciel Wokulskiego z czasów zesłania, zasymilowany Żyd. Całe jego życie jest naznaczone antysemityzmem, którego doświadcza żyjąc i pracując o wielu lat w Polsce. Sam nie robi nikomu krzywdy, jest sumienny i pracowity, pomaga Wokulskiemu z konspiracyjnym kupnie kamienicy Łęckich.
Geist
Stary profesor żyjący i pracujący w Paryżu, skłócony ze środowiskiem naukowym przez swoje wynalazki nie mieszczące się w kanonach. Żyje na skraju nędzy, bo stracił cały majątek na prowadzenie swoich badań. Wynalazł metal lżejszy od wody. Swoją pasją zaraża Wokulskiego.
Subiekci
- Mraczewski – młody narcystyczny człowiek, zakochany w samym sobie choć niezbyt inteligentny.
- Lisiecki – zagorzały antysemita.
- Klejn – socjalista i agitator.
- Zięba – pracowity i ułożony, o poglądach zbliżonych do Rzeckiego.
Biedota
M.in.
- Wysocki – dróżnik, któremu Wokulski załatwia pracę w Skierniewicach;
- Marianna – młodociana prostytutka, której Wokulski załatwia mieszkanie.
Zdjęcie główne: Kadr z filmu Lalka w reżyserii Wojciecha Hasa przedstawiający Stanisława Wokulskiego i Izabelę Łęcką