Kowal – interpretacja

Pochodzący z debiutanckiego tomiku „Sny o potędze ” wiersz Leopolda Staffa pt. Kowal jest przez wiele osób nazywany młodopolską „Odą do wolności”, wynika to zainspirowaniem się przez autora wiersza filozofią Nietzschego, kreującego tzw. nadczłowieka bądź człowieka nietzscheańskiego – silnego i zmotywowanego. Staff tym wierszem, chce poruszyć ludzi, którzy w epoce modernistycznej przejawiali głownie dekadenckie nastroje, typowe dla schyłku wieku.

Kowal – środki stylistyczne i analiza utworu

Wiersz ten to sonet włoski, świadczy o tym fakt iż składa się z czternastu wersów, które są ułożone w charakterystyczny sposób: pierwszy opisowy ośmiowersowy, a drugi refleksyjny sześciowersowy. Występują tu charakterystyczne dla sonetu cztery strofy: pierwsze dwie zawierają cztery wersy, a kolejne dwie zawierają trzy wersy. W wierszu zauważamy występowanie krzyżowych rymów damskich.

Typ liryki, która została zastosowana w wierszu to liryka bezpośrednia. Liryka ta w drugiej części wiersza zamieniona jest w lirykę inwokacyjną. Zastosowana w wierszu liryka bezpośrednia, jest łatwa do rozpoznania, dzięki używanym przez autora zaimkom takim jak: „mej, mi” oraz występującym czasownikom, które zastosowane są w pierwszej osobie liczby pojedynczej takim jak: „muszę, ciskam”.

W sonecie zostały użyte także porównania („Całą bezkształtną masę kruszców drogocennych(…) jak wulkan (…)”), metafory (” bezkształtna masa kruszców drogocennych”) oraz epitety („otchłani bezdennych”).

Kowal – interpretacja wiersza

Podmiotem lirycznym w omawianym wierszu jest bez wątpienia kowal. W tekście dwóch pierwszych strof wiersza możemy dostrzec zabarwiony różnorodną metaforyką opis silnego człowieka. Całość jest dynamiczna, silna i gwałtowna. Możemy zauważyć duże nagromadzenie czasowników takich jak: wyrzucam, ciskam, walę, muszę, które wskazują nam na siłę omawianego człowieka oraz jego gwałtowność i dynamikę.

Tytułowy Kowal jest otoczony przez swoją przestrzeń pracy: stalowe kowadło, wulkan, młot, czy kruszce drogocenne. Opis wykonywanej przez niego pracy wskazuje na to, że jest dumny zez swojego dzieła. Taki obraz, surowy, dynamiczny i bardzo męski sugerowany przez zarówno czasowniki jak i opis miejsca pracy kowala wygląda jak zaczerpnięty z mitologii greckiej.

Kowal przypomina boga Hefajstosa. Był on synem Zeusa i Hery i bogiem kowali, złotników i ognia, oraz opiekunem wszelkich rękodzielników. Hefajstos pracował w kuźni, która znajdowała się we wnętrzu wulkanu Etna. W tej właśnie kuźni przygotowywał tarcze, zbroje, strzały oraz inną broń i oręż dla greckich bogów, w tym swego ojca Zeusa. Zresztą to nie jedyne odniesienie Staffa do mitologii greckiej, czytamy także: „bo lepiej giń cyklopowym razem”, epitet „cyklopowy” odnosi się do cyklopów, czyli jednookich olbrzymów, którzy pomagali Hefajstosowi.

Po tym pełnym siły fizycznej, dynamiki i męskości fragmencie wiersza, w kolejnym, znajdującym się w trzeciej strofie adresatem staje się nagle serce. Zupełna przeciwność fizycznej mocy i siły. Świadczy o tym zwrot: „lecz, gdy ulegniesz, serce (…)”. W tym fragmencie kowal ostrzega swoje serce, że jeśli okaże się słabe, gdy ulegnie pod młotem, to bez żalu je zniszczy. Kowal chce by jego serce było silne i męskie tak jak fizycznie jest on silny. Nie dopuszcza do siebie myśli, że jego serce może okazać się słabe, bądź, pęknięte. W takiej sytuacji jeśli miałoby ono okazać słabość on woli je zniszczyć, woli żeby zginęło. Kowal nie chce pokazać swoich słabości, nie daje im dojść do głosu, wciąż chce być lepszy i dążyć za swoimi ideałami.

W jaki sposób Staff kreuje tytułowego Kowala?

Ukazuje go jako człowieka bardzo silnego, zarówno psychicznie jak i fizycznie, który jest zdeterminowany, świadomy własnej wartości i świadomy siły jaką posiada. Bez wątpienia Staff nawiązuje postacią kowala do filozofii Nietzschego. Wykreował go w taki sposób aby nawiązywał do człowieka nietzscheańskiego, czyli nadczłowieka. Jest to człowiek, który jest mocny, potężny i silny, jest absolutnie wyjątkową jednostką. Filozofia Nietzschego to filozofia czynu, która odrzuca słabość i niedoskonałość, dlatego kowal jako silny, potężny człowiek, w razie gdyby jego serce chciało być wątłe i słabe jest gotów je zniszczyć.

Leopold Staff w wierszu pt: „Kowal” wyraźnie chce dać do zrozumienia, że odrzuca dekadentyzm. Wiersz pt: „Kowal” bywa nazywany młodopolską „Odą do młodości„, autor chce aby społeczeństwo obudziło się z marazmu, aby nastał czas ludzi silnych, zdecydowanych, którzy samodzielnie, swoją ciężką pracą ale i świadomością swojej siły zarówno zewnętrznej ale przede wszystkim wewnętrznej wydobędą ludzkość z zapaści. Staff wierzy, tak jak Nietzsche, na którego filozofii się wzoruje, że może nastać nowa epoka, jeśli tylko ludzkość obudzi się do działania. Leopold Staff tym wierszem ma nadzieję na zmotywowanie swoich czytelników i na prostym przykładzie kowala, który z pozoru jest tylko zwykłym rzemieślnikiem pokazuje, że każdy jeśli tylko będzie pracował nad sobą ma szansę pokonać swoje słabości i dążyć do doskonałości.