Kwiatki świętego Franciszka to najsłynniejsze dzieło literacko-filozoficzne, które zawiera w sobie główne idee sposobu życia i myślenia o wierze, religii i Bogu, tytułowego bohatera. Święty Franciszek w łonie religii chrześcijańskiej stworzył osobny nurt, polegający na skierowaniu duchowości człowieka na radość i afirmację wszelkiego stworzenia jako dzieła Boga. Do dziś nurt ten pozostaje jednym z najpopularniejszych chrześcijańskich nurtów duchowych.
Święty Franciszek z Asyżu to postać znana przede wszystkim ze swojej bardzo oryginalnej doktryny, która została zresztą zaakceptowana przez oficjalne władze Kościoła. Człowiek ten krzewił pogląd, że wiara powinna wrócić do swoich korzeni, czyli do pierwotnej, bardzo prostej postawy, charakteryzującej się radością, uwielbieniem wszystkiego, co żywe, afirmacją istnienia jako cudu samego w sobie. Franciszek twierdził, że nawet najmniejszym owadom należy się taki sam szacunek i taka sama troska jak ludziom, ponieważ też są stworzeniami boskimi.
Najsłynniejszym dziełem literackim, który gromadził opowieści o świętym z Asyżu są Kwiatki świętego Franciszka – zbiór opowiadać i anegdot o świętym, opowiadających o tym, jak żył oraz jaką filozofię wyznawał. Franciszek twierdził, że człowiek jest nierozerwalną częścią natury, więc nie może próbować się od niej oderwać – dopiero harmonijne życie w zgodzie z jej prawami może przynieść pełnię szczęścia. Najbardziej miarodajne jest bodaj opowiadanie, w którym Franciszek przekonał wilka do tego, by nie porywał dzieci z pobliskiego miasteczka. Przyszły święty nie próbował zabić dzikiego zwierzęcia, podszedł do niego jak do kogoś równego sobie – z wyrozumiałością, miłością i szacunkiem. Przekonał go, jak wielką szkodę czyni swoim ludzkim sąsiadom i doprowadził do ustalenia paktu pomiędzy wilkiem a ludźmi.
Franciszkańską ideą umiłowania natury inspirowało się wielu późniejszych pisarzy i filozofów. Pewną formę franciszkanizmu można dostrzec nawet u naszego narodowego wieszcza, Adama Mickiewicza, w jego najważniejszym dziele – epopei narodowej pt. Pan Tadeusz. Przyroda oraz jej związek z losem ludzkim były ważnymi cechami całej literatury romantycznej, jednak w Panu Tadeuszu nabierają szczególnych cech. Mickiewicz wspomina przyrodę ukochanej Litwy z perspektywy wieloletniego emigranta, któremu nie dane będzie ponownie ujrzeć ojczyzny. Niedostępna natura nabiera więc dla niego cech niemal sakralnych. Bohaterowie poematu przedstawieni są jako ludzie o głębokim szacunku wobec natury i jej praw. Wiedzą, że to ziemia daje im pożywienie, a o zwierzęta troszczą się niemniej niż o siebie samych.
Nie jest to oczywiście główny wątek w Panu Tadeuszu, jednak nie da się go pominąć. Już w samej inwokacji mamy bowiem do czynienia z zachwytem nad litewskimi drzewami, pagórkami, łąkami i rzekami. Wspaniała natura, która jest nieodmiennie dziełem bożym, stanowi tutaj scenografię dla fabuły dzieła, lecz także bierze w niej niezaprzeczalny udział. Zarówno dobra pogoda, jak i burze oraz deszcz, odzwierciedlają nastroje przedstawianych sytuacji i wydarzeń. Przyroda więc bierz udział w poemacie na równi z ludźmi, ponieważ jest równie ważnym elementem świata.
Franciszkanizm to wbrew pozorom bardzo popularny do dzisiaj nurt filozoficzny, chociaż nabrał on kształtu, w którym rzadko kiedy wiąże się go z chrześcijaństwem. Należy jednak pamiętać, że zapoczątkował go skromny święty z Asyżu, który uważał, że najpiękniejsza jest wiara prosta, dająca człowiekowi radość z samego faktu istnienia.
