Madame – problematyka

Autor: Grzegorz Paczkowski

Madame Antoniego Libery to powieść wielowątkowa, poruszająca na swoich kartach bardzo wiele zagadnień oraz problemów. Niektóre z nich mają naturę uniwersalną, inne stanowią wyrywki lokalnej historii Polski oraz jej sytuacji polityczno-społecznej doby PRL-u. Antoniemu Liberze udało się stworzyć uniwersalną opowieść na tle niełatwej rzeczywistości naszego kraju odwzorowanej niemal jeden do jednego. 

Madame opowiada o fascynacji nastolatka niemal dwukrotnie starszą od siebie nauczycielką języka francuskiego. Ta bardzo niecodzienna relacja obarczona jest wieloma niebezpieczeństwami, a także owiana nimbem tajemnicy. Tajemnicza jest sama Madame, której historię życiową czytelnik poznaje dzięki „śledztwu” głównego bohatera. Chłopak jest zafascynowany kobietą, ponieważ poza urokiem osobistym dysponuje ona ogromną mocą symboliczną- reprezentuje wszystko, czego młodemu człowiekowi było brak – intelektualne i wrażliwe patrzenie na rzeczywistość, zachodni styl bycia i ubioru, otwartość na kulturę, historię, język, itd. Jest to bardzo jednoznaczne nawiązanie do czasów PRL, kiedy Polska była zamknięta, a wszystko, co pochodziło z zagranicy – łącznie z modą i prądami intelektualnymi – było surowo zabronione. 

Madame jest więc powieścią o dojrzewaniu młodego intelektualisty w kraju wyjątkowo niesprzyjającym rozwojowi kulturalnego i intelektualnemu. To również powieść o poszukiwaniu siebie samego. Wiek wchodzenia w formalną dorosłość jest bowiem momentem pierwszych poważnych decyzji, które mogą zaważyć na ludzkim losie. Bohater powieści próbuje obrać swoją drogę, stara się rozwijać, lecz wielokrotnie na drodze staje mu aparat państwowy, choćby w postaci skostniałego i zastraszonego ciała pedagogicznego. Ucieczką okazuje się fascynacja nauczycielką francuskiego, która, jak się okazuje, pochodzi z zagranicy, skąd przywiozła szacunek do literatury, języka, kultury, a także intelektualną otwartość, której nie da się ograniczyć żadnym ustrojem politycznym. 

Powieść Antoniego Libery to dzieło, w którym każdy ze wzruszeniem odnajdzie coś dla siebie. Sam główny wątek jest przedstawiony w sposób niesamowicie subtelny, z ogromną klasą i wyczuciem. Autor wplótł w powieść świadectwo własnej młodości w kraju o wielu ograniczeniach, które można było przełamywać jedynie wewnętrznym oporem. To powieść o dojrzewaniu ze wszystkimi jego blaskami i cieniami, wzlotami i upadkami. 

Dodaj komentarz