Krzysztof Kamil Baczyński to jeden z najbardziej znanych poetów pokolenia Kolumbów i kojarzony jest przede wszystkim ze swoją twórczością dotyczącą II wojny światowej. Baczyński dopiero wchodził w wiek dorosły, kiedy ten tragiczny konflikt zbrojny rozpoczął się na terenie Europy. Poeta zginął wraz z żoną w powstaniu warszawskim w roku 1944. „Bajka” to utwór, który także nawiązuje do tego tragicznego doświadczenia, które dotknęło całe pokolenie młodych ludzi. Pozornie wesoły i przyjazny tytuł ukrywa z sobą o wiele poważniejsze znaczenia, związane z dramatycznymi doświadczeniami poety i jego rówieśników z pokolenia Kolumbów.
Bajka – analiza utworu
W utworze Baczyńskiego występuje liryka pośrednia. Podmiot liryczny przez większość czasu korzysta z trzeciej osoby liczby pojedynczej, snując narrację podobną do tytułowej bajki. W jednym miejscu przełamuje tę konwencję, zwracając się bezpośrednio do adresata tego utworu i mówiąc „z tym uśmiechem, który chyba znasz”. W tym momencie ujawnia się też jako narrator tytułowej bajki, zwracający się bezpośrednio do czytelnika.
Wiersz Baczyńskiego odznacza się dość regularną budową. W większości podzielony jest na równe strofy, po cztery wersy w każdej. Dłuższa jest dopiero ostatnia, w której poeta zawarł aż siedem wersów. W wierszu występują też rymy krzyżowe abab, które nadają mu rytmu i regularności.
Baczyński w swoim utworze hojnie szafował zróżnicowanymi środkami stylistycznymi. Są to przede wszystkim liczne epitety, które ujawniają czytelnikowi, jak wygląda świat przedstawiony w dziele. Poeta używa więc takich określeń jak „Ludzie prości i zbrojni, więc smutni”, „gwiazd prawdziwych”, czy „wody przezroczysty płaszcz”. Istotne są także metafory, które nadają dziełu poetyckości i sprawiają, że opisane w nim rzeczy stają się wyjątkowe i zwracają uwagę czytelnika. Baczyński używa takich sformułowań jak „wody przezroczysty płaszcz”, „śpiewał obcy czas” czy „rzucali w fale nieba”. Równie często pojawiają się porównania, dzięki którym odbiorca może lepiej wyobrazić sobie i zwizualizować opisywane przez twórcę miejsca i zdarzenia. Baczyński pisze więc o takich rzeczach jak „lądy się otwarły jak ramy”, „gwiazdy były nisko jak gołębie” czy „więc patrzyli jak na serca własne”. Poeta skorzystał także z epifory, która jest powtórzeniem tego samego zdania na końcu strofy. W tym przypadku jest to sformułowanie „z tym uśmiechem, który chyba znasz”. Służy to podkreśleniu jego znaczenia w kontekście całego utworu.
Bajka – interpretacja wiersza
Tytuł wiersza sugeruje, że jest on stylizowany na bajkę i w ten sposób powinien być odczytywany. Początkowo podmiot liryczny snuje opowieść, która przypomina ten gatunek i wprowadza czytelnika w świat, w którym ludzie są prości i dotknięci smutkiem. Podmiot dalej opisuje losy tego świata, które stają się coraz bardziej dramatyczne, zdaje się jednak, że nie ma już dla niego ratunku i musi się on rozpaść ostatecznie. Przypomina to nieco biblijną Apokalipsę i zapowiedź tego, co się wydarzy, gdy świat się skończy.
Baczyński tworzył w czasie II wojny światowej, co zdecydowanie odbiło się na jego tekstach, co jest widoczne w wierszu „Bajka”. Przedstawia on świat dotknięty jakimś kataklizmem, co powoduje jego upadek, a wraz z nim ludzką tragedię. Można to odczytywać właśnie jako metaforę wojny.
