Cezary Baryka jako romantyk

Autor: Grzegorz Paczkowski

Cezary Baryka nie jest przeważnie pierwszą odpowiedzią, kiedy odpowiadamy na pytanie o bohatera romantycznego. Nic dziwnego, został powołany do życia w zupełnie innej epoce, a i jego losy umiejscowione zostały daleko od ścisłych ram czasowych epoki romantycznej. Jednak patrząc na życie i decyzje Baryki, można odnieść wrażenie, że nie było mu wcale tak daleko do bohaterów, których znamy z dzieł Mickiewicza, Słowackiego, Byrona czy Goethego. 

Pierwszą cechą bohatera romantycznego, jaką można dostrzec u Cezarego Baryki jest buntowniczość. Cezary od dziecka nie zgadza się na zastaną formę świata. Z tego zresztą wynika jego bardzo wczesne zainteresowanie bolszewizmem – w rewolucyjnej ideologii widzi szansę na dynamiczną zmianę świata na lepsze. Później, kiedy dostrzega całą zbrodniczość rewolucji, buntuje się również przeciw propagowaniu komunizmu bez żadnych zastrzeżeń. Nie jest również w stanie zaakceptować powolnej drogi reform Polski, jaką proponuje Szymon Gajowiec, co sprawia, że Baryka wiecznie wyrzucany jest poza margines. 

Inną romantyczną cechą Baryki jest jego uczuciowość. Targają nim bardzo silne namiętności, kiedy prawdziwie się zakochuje, angażuje w to całe swoje serce. Kiedy zostaje odrzucony, równa się to dla niego z końcem świata. Wszystkie te barwy widać w zachowaniu Baryki na przykładzie jego romansu z Laurą Kościeniecką, który nie mógł zostać spełniony ze względu na uwikłanie kochanki w inny związek oraz różnice społeczne. 

Do bohaterów romantycznych jest Baryka podobny również pod względem dojrzewania. Najwięksi polscy bohaterowie romantyczni wychodzili właśnie od pozycji wielkich niespełnionych kochanków, a potem ich natura pchała ich w stronę walki o wolność ojczyzny. Baryka w swoim życiorysie również ma epizod walki – i to z bronią w ręku – w wojnie polsko-bolszewickiej. Był więc on zdolny do poświęcenia własnego dobra dla sprawy, którą uważał za właściwą. Ta sama cecha zapewne kazała mu wyjechać razem z ojcem do nieznanego kraju przodków, za jedyny drogowskaz mając mglistą i nieprawdopodobną opowieść o szklanych domach. 

Cezary Baryka zdecydowanie może być uważany za bohatera romantycznego, choć chronologicznie należy do nieco innej epoki historyczno-literackiej. Wiele cech jego charakteru łączy go z wybitnymi postaciami pochodzącymi z dzieł naszych narodowych wieszczów, lecz także klasyków romantyzmu europejskiego. 

Dodaj komentarz