Głównym wątkiem Opowieści wigilijnej Charlesa Dickensa jest przemiana głównego bohatera, Ebenezera Scrooge’a. Następuje ona pod wpływem odwiedzin czterech duchów, które na różnych płaszczyznach tłumaczą mu, dlaczego żyje w niewłaściwy sposób, oraz jakie mogą być konsekwencje, jeśli nie zmieni swojego postępowania.
Duch Jakuba Marley’a
Był to duch dawno zmarłego wspólnika Scrooge’a. Jakub Marley wyglądał na bardzo zmęczonego, był blady i słaby. Cały był obwieszony różnego rodzaju portfelami i skarbonkami, które dzwoniły niczym więzienne łańcuchy i kajdany, a także obciążały go i utrudniały poruszanie się. Była to jego kara za to, że przez całe życie skupiał się wyłącznie na gromadzeniu i zarabianiu pieniędzy, a pogardzał innymi ludźmi, ich problemami i uczuciami. Teraz nie było dla niego ratunku i wiedział, że w ten sam sposób będzie wyglądała cała jego wieczność. Ostrzegł Ebenezera Scrooge’a przed życiem w taki sposób i zapowiedział odwiedziny pozostałych duchów.
Duch Przeszłości
Ten duch pokazał Scrooge’owi jakie wydarzenia z przeszłości doprowadziły go do obecnego stanu. Samotne dzieciństwo, w którym tylko siostra troszczyła się o młodego Ebenezera. Młodość, w której przecież doświadczał dobra od innych ludzi, ale sam kierował swoją uwagę już wyłącznie w kierunku bogacenia się. Kochającą go kobietę, która odeszła, ponieważ bała się, że zostanie porzucona przez swój status majątkowy. Scrooge zrozumiał jak bardzo niesprawiedliwie podchodził do ludzi i jak wiele przez to stracił.
