Tajemniczy ogród autorstwa Frances Hodgson Burnett to powieść z jednej strony bardzo oryginalna, a z drugiej doskonale wpisująca się w szereg motywów literackich, które znane są czytelnikom od wieków. Dzięki temu powieść czyta się tak dobrze i tak łatwo można się utożsamić z przeżywanymi przez bohaterów rozterkami, dylematami i problemami.
Spis treści
Motyw przemiany
Przemiany doznaje wiele postaci w Tajemniczym ogrodzie. Przede wszystkim jest to główna bohaterka, Mary Lennox. Dziewczynka była rozpieszczona i rozkapryszona, kiedy mieszkała w Indiach, a z powodu braku czasu rodziców, otoczona była służbą i luksusami. Zaczęło się to zmieniać, gdy trafiła do posiadłości Archibalda Cravena i z jednej strony zaczęto wymagać od niej większej samodzielności, ale z drugiej dawano dużo więcej wolności. Dziewczynka dojrzała, stała się pracowita, otwarta i odpowiedzialna, a nawet zaczęła z własnej woli pomagać innym. M.in. Colinowi Cravenowi, który dzięki niej z zahukanego, złośliwego i ordynarnego chłopca, straumatyzowanego i przekonanego o swojej nieodległej śmierci, stał się człowiekiem kochającym życie, zmotywowanym do działania i do walki o swoją szczęśliwą przyszłość. Zmienił się również jego ojciec, Archibald Craven, który zrozumiał, że nadal ma szansę przywrócić w swoim domu szczęście i naprawić relacje z synem.
Motyw dzieciństwa
Główni bohaterowie są dziećmi, to właśnie z ich dziecięcej perspektywy opisywany jest świat, dzięki czemu można ujrzeć jego zagwozdki i dylematy w innym świetle. Świat dziecka jest dużo prostszy i dużo trudniejszy zarazem, zwłaszcza, że Mary jak i Colin, pozbawieni są wzorców dorosłych, na których postawie mogliby się sami oprzeć. Dzięki młodemu wiekowi, łatwiej jest im jednak dokonywać w swoich życiach i charakterach zmian na lepsze.
Motyw cierpienia
Cierpienia w Tajemniczym ogrodzie również jest dużo. Cierpi Archibald Craven, który był zgorzkniały od dziecka, ale napotkał miłość, która dała mu nadzieję. Kobieta jednak straciła życie, a on zyskał syna, który przypominał mu o stracie. Nie potrafił być dobrym ojcem, zatracił się z cierpieniu. Przez to ucierpiał również chłopiec, który od małego nie czuł rodzicielskiej miłości i wsparcia. Doprowadziło go to do zwracania na siebie uwagi ciągłymi wymyślanymi chorobami i dolegliwościami, a także alienacją od świata. Każde cierpienie jednak ma swój kres, każdy problem można rozwiązać.
Motyw natury
W wielu dziełach literackich twórcy snują opowieść o naturze tak, jakby miała ona rzeczywisty wpływ na bieg wypadków i fabułę. Tytułowy tajemniczy ogród wydaje się emanować jakąś niesłychaną energią, która potrafi hipnotyzować, a także skłaniać człowieka do refleksji i motywować go do zmiany na lepsze. Odczuwa to bardzo wyraźnie Colin, którego częste odwiedziny w zakazanej części ogrodu skutkują ogromną poprawą stanu psychicznego i fizycznego. Widok odrestaurowanej roślinności wpływa również pozytywnie na pana Cravena, który wzrusza się i postanawia zmienić stosunek do syna.
Motyw przyjaźni
Tajemniczy ogród udowadnia, że największą i najbardziej motywującą do działania siłą jest przyjaźń. Kiedy otwieramy się na innych ludzi, nie tylko jesteśmy w stanie osiągnąć więcej, lecz i sami stajemy się szczęśliwsi. Pokazuje to przykład zarówno Mary Lennox, jak i samego Colina Cravena. Oboje byli niesympatyczny i aroganccy, ponieważ brakowało im przyjaźni i uwagi. Gdy ją zyskali stali się szczęśliwsi, lepsi i bardziej otwarci na świat i ludzi.