„Pięta Achillesa” (ew. „pięta achillesowa”) to frazeologizm, który oznacza czyjś słaby punkt, słabą stronę, po uderzeniu w którą ma się gwarancję pokonania wroga. Taka słabość jest nieraz skrywana, by ograniczyć możliwość zostania skrzywdzonym i pokonanym. Współcześnie używane w nieco łagodniejszym znaczeniu, po prostu jako czyjaś ułomność, słabość, nieporadność.
Spis treści
Pięta Achillesa – pochodzenie
„Pięta Achillesa” to związek frazeologiczny pochodzący z mitologii greckiej. Achilles był synem króla Peleusa i nereidy Tetydy, herosem, pół-bogiem, pół-człowiekiem. Posiadał nadzwyczajną siłę i niezwykłe umiejętności walki. Przewyższał wszystkich ludzi sprawnością, szybkością, zręcznością i pomysłowością na placu boju. Te cechy zawdzięczał nie tylko swojemu pochodzeniu, ale również pewnemu specyficznemu zabiegowi, któremu poddała go matka w dzieciństwie. Tetyda pragnęła dla swojego syna boskiej cechy – nieśmiertelności i aby ją dla niego uzyskać, zanurzyła małego Achillesa w wodach Styksu – mrocznej rzeki oddzielającej świat doczesny od krainy umarłych. Aby nie wypuścić go z rąk i nie stracić na zawsze, trzymała go za piętę, która automatycznie nie została zanurzona. W ten sposób całe ciało herosa zostało uodpornione na ciosy przeciwników, oprócz pięty. Mało kto wiedział o słabostce Achillesa, więc ten przez bardzo długi czas był niezwyciężony, nikt nie mógł mu dorównać. Niespodziewaną śmierć poniósł jednak w słynnej wojnie trojańskiej i to z rąk samego księcia Parysa. W czasie pustoszenia Troi, do którego doszło po wprowadzeniu do miasta konia trojańskiego przez Greków, książę zauważył Achillesa, którego pięta nie była osłonięta żadnym pancerzem. Strzelił więc z łuku i trafił w jedyny słaby punkt na ciele herosa, co umożliwiło mu ostateczne pokonanie go. W ten sposób śmierć poniósł największy grecki mocarz i bohater. Od tamtej pory „pięta Achillesa” oznacza również, że nawet najwięksi herosi, którzy na co dzień wydają się niepokonani, posiadają jakąś głęboko skrywaną słabość, dzięki znajomości której inni będą w stanie ich pokonać.
Pięta Achillesa – przykłady
- „Jeśli chodzi o przedmioty szkolne, moją piętą achillesową jest matematyka”,
- „Piętą Achillesa polskiej reprezentacji była zdecydowanie zbyt słaba gra w ataku”,
- „Każdy z nas ma jakieś słabe strony, każdy z nas ma swoją własną piętę Achillesa”.