Roald Dahl napisał powieść pt. Charlie i fabryka czekolady i tym samym stworzył jedną z najpiękniejszych opowieści o tym, jak marzenia mogą się spełniać, jeśli tylko przyjmiemy odpowiednio pokorną postawę wobec życia. Powieść wykorzystuje mnóstwo motywów, które charakterystyczne są dla wielu dzieł literatury młodzieżowej i przygodowej.
Spis treści
Motyw biedy
Bardzo często w literaturze młodzieżowej główny bohater ma w życiu w pewien sposób trudniej niż inni, bardzo często ze względu na niskie urodzenie, sieroctwo lub biedę w domu rodzinnym. Bohaterowie ci dzięki temu inaczej patrzą na życie i dzięki swojej pracowitości i innych pozytywnych cechach, są w stanie osiągnąć później więcej niż inni. Tak jest w przypadku Charliego Bucketa, głównego bohatera powieści.Pochodzi on ze skrajnie ubogiej rodziny, jednak dzięki wykształconej w ten sposób skromności i uczciwości zostaje później nagrodzony przez Willy’ego Wonkę.
Moty winy i kary
Pozostała czwórka dzieci zaproszonych do fabryki czekolady stanowi przykład tego, jak nie powinno się w życiu postępować. Są to dzieci charakterologicznie zupełnie różne od Charliego. Zostały zepsute dobrobytem, którym otaczali je rodzice. Niczego im się nie odmawiało, więc dzieci te wyrosły w przekonaniu, że wszystko im się należy i wszystko mogą mieć, jeśli zapragną tego przemocą. Każde z nich spotyka sroga kara za takie zachowanie, która stanowi lekcję na całe życie.
Motyw magii
Świat, który wykreował Willy Wonka w swojej fabryce jest światem magicznym. On sam wydaje się żyć na pograniczu dwóch wymiarów – realistycznego i magicznego, po której to granicy z gracją balansuje. Pokazuje to czytelnikowi, że w życiu istotny jest balans pomiędzy świadomością brutalnych praw rzeczywistości a pozostawieniem sobie furtki do świata wyobraźni, podróży i czarów. Charlie żyje w świecie przesiąkniętym smutnym szarym realizmem, jednak dzięki swoim marzeniom trafia do świata pełnego magii, o którym zawsze marzył.
Motyw fabryki
Fabryka w powieści Roalda Dahla jest przestrzenią specyficzną. Dla dzieci jest spełnieniem marzeń, choć dla niektórych okazuje się również przestrzenią dającą ostre lekcje pokory. To zupełnie inny świat, w który wchodzą bohaterowie, świat rządzący się nieco innymi prawami, przestrzeń uniwersalna, w której dużo lepiej widać cechy czyjegoś charakteru oraz jego duszę.
Motyw rodziny
W Charliem i fabryce czekolady przedstawiono wiele rodzin, z których najważniejsza jest oczywiście rodzina państwa Bucketów. To rodzina, która mimo drążącej ją coraz bardziej biedy, jest ze sobą bardzo blisko, stawia na więzi międzyludzkie, które dają jej członkom siłę do przetrwania trudnych chwil. Mały Charlie mieszka wraz z rodzicami oraz czwórką dziadków. Wszystkich bardzo kocha i nie zwraca uwagi na biedę, chętnie dzieli się swoją czekoladą, a za najlepszą rozrywkę ma słuchanie opowieści dziadka Joe. Jest to ewidentne przeciwieństwo rodzin innych dzieci, które zostały zaproszone do zwiedzenia fabryki. Rodzice rozpieszczali swoje dzieci, spełniali wszystkie ich zachcianki oraz utrwalali ich w przekonaniu, że wszystko im się w życiu należy. Taki sposób nie tylko tworzył ludzi zwichniętych charakterologicznie, ale też doprowadzał do wypaczenia relacji rodzinnych.