Mówi się, że podróżowanie jest sposobem na poznawanie świata oraz samego siebie i jest to słuszne stwierdzenie. Podróż bowiem stawia człowieka w wielu skomplikowanych sytuacjach, których nie doświadczyłby w domu i które pozwalają mu dowiedzieć się więcej o sobie samym, o swoim charakterze i decyzjach. Podróż umożliwia także zwiedzanie świata, poznawanie innych krajów oraz narodów oraz wszystkiego, co się z tym wiąże – ich przekonań, kultury, tradycji, kuchni czy religii. Odwiedzanie nowych miejsc, poznawanie ludzi i ich poglądów pozwala człowiekowi na poszerzanie własnych perspektyw oraz horyzontów. Człowiek w podróży rozwija się więc, nieustannie zderza z nowymi doświadczeniami i może z nich wyciągnąć wiele pouczających wniosków. Swoje postaci przy pomocy podróży rozwijali autorzy takich dzieł jak Juliusz Słowacki w „Kordianie”, Antoine de Saint-Exupéry w „Małym Księciu” oraz John R. R. Tolkien w powieści „Hobbit, czyli tam i z powrotem”.
W romantycznym dramacie „Kordian” autorstwa Juliusza Słowackiego główny – i zarazem tytułowy bohater – wyrusza w podróż po Europie po swojej nieudanej próbie samobójczej, wywołanej okrutnym zawodem miłosnym. Kordian odwiedza w trakcie tej wyprawy różne kraje, takie jak Anglia, Włochy czy nawet Watykan. W każdym z tych miejsc Kordian uczył się nowej rzeczy o świecie. W ten sposób dowiedział się między innymi, że rzeczywistością i społeczeństwem rządzą przede wszystkim pieniądze, że poezja potrafi stworzyć fałszywy obraz opisywanych miejsc, że ludzie mogą udawać swoje uczucia, nawet miłość i przywiązanie oraz że autorytety moralne, takie jak papież, często kierują się prywatnymi interesami, nie zaś ogólnie pojętą sprawiedliwością i moralnością.
Kordian w trakcie poznawania świata przeżywa więc gorzkie rozczarowanie jego porządkiem, dowiaduje się o nim wielu nieprzyjemnych rzeczy, a jednocześnie zmienia się i rozwija jako osoba. Na początku swojej podróży Kordian jest bowiem zranionym przez ukochaną chłopcem, po jej zakończeniu to dojrzały, zgorzkniały mężczyzna, którego stać na poświęcenie się dla jego narodu. To właśnie po podróży Kordian dorasta do tego stopnia, że chce samodzielnie przeprowadzić zamach na życie cara. W podróży zdobywa więc nową wiedzę, poznaje też siebie samego i swoje możliwości.
W podróż udaje się także bohater powieści „Mały Książę”. Główny bohater opuszcza planetę, na której spędził całe swoje dotychczasowe życie. Robi to pod wpływem nieudanej relacji z różą, w której nie potrafił się odnaleźć. Mały Książę po raz pierwszy opuścił więc swój dom i zaczął eksplorować wszechświat. Trafiał na inne planety i poznawał żyjących tam ludzi i ich perspektywy. W ten sposób spotkał między innymi Króla, Geografa czy Pijaka i dowiedział się, jakie są ich motywacje, co nimi kieruje i do czego dążą.
Nie wszystkich ludzi Mały Książę rozumiał, jego dziecięca perspektywa nie obejmowała bowiem wielu zagmatwanych działań ludzi dorosłych i oceniał ich bezlitośnie. Jednak każde takie spotkanie sprawiało, że Mały Książę dowiadywał się czegoś nowego o świecie. Chłopiec spotkał też lisa, który wyjaśnił mu, jak działają relacje między żywymi istotami i co działo się między nim a różą. Chłopiec dzięki temu spotkaniu rozwija się, zastanawia się nad swoimi motywacjami i uczuciami. Gdyby nie wyruszył w podróż, nie byłby w stanie się tak rozwinąć i skonfrontować z tym, co czuł. Dopiero wyprawa na inne planety dała mu taką możliwość.
Podróż jest także istotnym aspektem powieści autorstwa Tolkiena i zatytułowanej „Hobbit, czyli tam i z powrotem”. Główny bohater, hobbit Bilbo Baggins, prowadzi spokojne, ustabilizowane życie, aż do momentu, w którym odwiedza go czarodziej, Gandalf Szary i namawia go do dołączenia do wyprawy trzynastu krasnoludów, które chcą odzyskać swój dom w górach, zajęty przez smoka Smauga. Początkowo Bilbo odmawia Gandalfowi, podróże nie leżą bowiem w jego kręgu zainteresowań, ostatecznie jednak ulega mu.
W trakcie wyprawy hobbit dowiaduje się o sobie wielu rzeczy, poznaje także otaczający go świat i przekonuje się, że nie jest on tak bezpieczny i przyjazny jak jego rodzinne Shire. Bilbo staje przed wieloma wyzwaniami, z których wychodzi zwycięsko. Dowiaduje się wówczas, że ma w sobie więcej odwagi, silnej woli oraz sprytu, niż sam przypuszczał. Bilbo staje się więc ważnym członkiem wyprawy krasnoludów, a po powrocie do domu nie jest już tym samym hobbitem, którym był, gdy z niego wyruszał. Jest odważniejszy, bardziej doświadczony i pragnie kolejnych przygód, ma również świadomość tego, co dzieje się na świecie i że jest to groźne.
Podróże są więc doskonałym sposobem na poznawanie samego siebie oraz świata, co udowadniają przytoczone tu przykłady z literatury. Konfrontują one bowiem człowieka z rzeczami nowymi i nieznanymi, wystawiają go na próbę i pozwalają rozwinąć w sobie zupełnie niespodziewane cechy.